Kobiece widowisko

Dobrze, że powstał film „Kró­lo­wa wojow­nik” – i to z wie­lu powo­dów. Pierw­szym jest fraj­da z oglą­da­nia epic­kie­go obra­zu w odcho­dzą­cym już sty­lu, a dru­gim jest poru­sze­nie w fil­mie takich tema­tów jak udział afry­kań­skich han­dla­rzy w mię­dzy­na­ro­do­wym ryn­ku nie­wol­ni­ków oraz pod­kre­śle­nie spraw­czo­ści kobiet - tu przed­sta­wio­nych jako żoł­nier­ki Ago­jie, przez Euro­pej­czy­ków nazy­wa­ne Amazonkami.

Film jest luź­no inspi­ro­wa­ny fak­ta­mi. Akcja dzie­je się w latach dwu­dzie­stych XIX wie­ku, kie­dy kró­le­stwo Daho­mey sta­ło u szczy­tu swej potę­gi. Było to na deka­dę wcze­śniej niż znie­sie­nie nie­wol­nic­twa przez Wiel­ką Bry­ta­nię (1823). Król Gezo pra­gnie zrzu­cić jarz­mo Obyo, któ­rzy napa­da­ją na jego zie­mię, bio­rąc nie­wol­ni­ków. Posta­na­wia prze­stać pła­cić im dani­nę. Ma mu w tym pomóc armia zło­żo­na z kobiet wojow­ni­ków, pro­wa­dzo­na przez gene­rał­kę Nani­scę, strau­ma­ty­zo­wa­ną i zmę­czo­ną wal­ką (świet­nie gra­ną przez Vio­lę Davis).

Nani­sca nama­wia kró­la Gezo do rezy­gna­cji z han­dlu nie­wol­ni­kami, któ­ry to stwo­rzył potę­gę kró­le­stwa (Daho­mej został zor­ga­ni­zo­wa­ny do woj­ny, nie tyl­ko w celu roz­sze­rze­nia swo­ich gra­nic, ale tak­że w celu wzię­cia jeń­ców jako nie­wol­ni­ków. Nie­wol­ni­ków albo sprze­da­wa­no Euro­pej­czy­kom w zamian za broń, albo zmu­sza­no do pra­cy na kró­lew­skich plan­ta­cjach, któ­re dostar­cza­ły żyw­ność dla woj­ska i dworu).

Czy tak było napraw­dę? Fak­tem jest, że Gezo był ostat­nim z wiel­kich kró­lów, a jego następ­ca, któ­ry prze­szedł (wsku­tek znie­sie­nie nie­wol­nic­twa przez impe­rium bry­tyj­skie) z han­dlu nie­wol­ni­ka­mi na export ole­ju pal­mo­we­go, dopro­wa­dził do eko­no­micz­ne­go upad­ku Dahomey’u.

Naj­cie­kaw­sze są sce­ny wal­ki, któ­rą pro­wa­dzą tu głów­nie kobie­ty. Wojow­nicz­ki gdy nie bra­ły udzia­łu w wal­ce, słu­ży­ły jako ochro­nia­rze kró­lew­scy. Tak­że w cywil­nej orga­ni­za­cji Dahomey’u kobie­ty odgry­wa­ły ogrom­ną rolę. Każ­dy urzęd­nik płci męskiej w tere­nie miał swo­ją odpo­wied­nicz­kę na dwo­rze, któ­ra moni­to­ro­wa­ła jego poczy­na­nia i dora­dza­ła kró­lo­wi. Kobie­ca spraw­czość jest wio­dą­cym tema­tem tego obra­zu, wyre­ży­se­ro­wa­ne­go przez kobie­tę - Gina Prince-Bythewood.

W fil­mie bar­dzo podo­ba­ło mi się dobrze odda­ne uczu­cie afry­kań­sko­ści stwo­rzo­ne bez „obo­wiąz­ko­wych” ele­men­tów kra­jo­bra­zu. Nie ma tu egzo­ty­za­cji, żyraf i aka­cji z zacho­dem słoń­ca w tle czy ope­ro­wa­nia kli­szą. Wprost prze­ciw­nie: pała­ce Daho­mey wyglą­da­ją bar­dzo podob­nie do nasze­go Bisku­pi­na:) Dla uchwy­ce­nia kli­ma­tu świet­nie pro­spe­ru­ją­ce­go kró­le­stwa w Afry­ce Zachod­niej XIX wieku, przed nadej­ściem kolo­nia­li­zmu, war­to obej­rzeć ten film!

„Kró­lo­wa wojow­nik”, reż. Gina Prin­ce-Bythe­wo­od, USA, Kana­da, 2022

Net­flix

6/10