Gdy przeszłość zaczyna być historią

Zaka­za­na miłość i poli­ty­ka: takie połą­cze­nie to czę­sto ryzy­ko kiczu, ale nie w tym przy­pad­ku. To sub­tel­nie sfil­mo­wa­ny obraz, ze zniu­an­so­wa­ny­mi posta­cia­mi i momen­ta­mi dys­kret­ne­go poczu­cia humoru.

Zderzenie kultur

Lata 1950’ na Zan­zi­ba­rze to okres kolo­nial­nych rzą­dów Bry­tyj­czy­ków. Den­ge jest szko­lo­nym w Euro­pie rebe­lian­tem, któ­ry ulot­ka­mi i kon­spi­ra­cją wal­czy o nie­pod­le­głość. Yasmin jest żoną hin­du­skie­go boga­cza, dużo star­sze­go bru­ta­la. Kobie­ta ucie­ka od męża, żyje w odrzu­ce­niu przez rodzi­nę. Jej los jest skraj­nie trud­ny, naga­bu­je ją poli­cja, miesz­ka kątem u zna­jo­mej. Wpro­wa­dza się do dziel­ni­cy zamiesz­ka­nej przez lud­ność auto­chto­nicz­ną. Gdy dro­gi dwój­ki mło­dych boha­te­rów się krzy­żu­ją, Yasmin odkry­wa zupeł­nie inny świat, jej świa­to­po­gląd się kry­sta­li­zu­je, zaczy­na się anga­żo­wać z dzia­łal­ność polityczną.

To doj­rze­wa­nie boha­ter­ki, obok odej­ścia od bia­ło-czar­ne­go podzia­łu na jedy­nie dobrych rebe­lian­tów i jedy­nie złych kolo­ni­za­to­rów, jest moc­ną stro­ną fil­mu. Podob­nie jak osza­ła­mia­ją­ce zdję­cia (jak refren powta­rza­ją­ca się sce­na gasze­nia i zapa­la­nia latar­ni ulicz­nych w zauł­kach Kamien­ne­go Mia­sta) i dba­łość w odwzo­ro­wa­niu ówcze­snych realiów. Film zachwy­ca uka­za­niem szcze­gó­łów jak fasa­dy domów, witry­ny skle­pów, pięk­ne meble i sto­lar­ka, radia, gra­mo­fo­ny, samo­cho­dy. No i stro­je! Dla tych sukie­nek faso­nu A i nie­na­gan­nie skro­jo­nych gar­ni­tu­rów w prąż­ki war­to zoba­czyć ten film 🙂 

Kontynent z przeszłością

Jed­nak co inne­go jest naj­moc­niej­szym atu­tem fil­mu. To pierw­szy widzia­ny prze­ze mnie afry­kań­ski film fabu­lar­ny, któ­re­go twór­cy osa­dzi­li akcję w prze­szło­ści. Bar­dzo mnie to ucie­szy­ło – jako prze­jaw rosną­cej samo­świa­do­mość twór­ców, się­ga­ją­cych do korze­ni. Wła­sna prze­szłość zaczy­na być histo­rią do opo­wie­dze­nia. Wła­sna histo­ria wyła­nia się naprze­ciw temu, co kolo­ni­za­to­rzy chcie­li przez dzie­się­cio­le­cia: zro­bić z Afry­ki kon­ty­nent bez przeszłości.

Reży­ser Amil Shi­vji uro­dził się w Tan­za­nii, a pro­duk­cję fil­mo­wą skoń­czył na Uni­wer­sy­te­cie York w Toron­to. Dziś wykła­da na Uni­wer­sy­te­cie w Dar es Sala­am. Muszę zapa­mię­tać to nazwisko 🙂

Pró­ba sił, reży­se­ria: Amil Shi­vji, Tan­za­nia, Niem­cy, Katar, RPA, 2021

Czas trwa­nia: 93 min. 

8/10

Widzia­ne w cza­sie festi­wa­lu Afry­ka­me­ra

Nagro­dy i festi­wa­le: New Afri­can FF 2022, PAFF 2022, Toron­to Black FF 2022, TIFF 2021, FESPACO 2021 (Nagro­da Ouma­rou Gan­da), Masha­ri­ki AFF 2021 (naj­lep­szy peł­no­me­tra­żo­wy film fabularny)